ხელცარიელი წერო

რუხი წერო ცაზე ირაოს ამაოდ აკეთებდა და კუზიანი დედამიწის სიმთვრალეს უყურებდა. მერე ერთხანს ქარმა დაბერა და წაიღო წერო უმისამართოდ. წეროს რაღაც უნდა მოეტანა, მაგრამ ჰქონდა კი რამე? ნისკარტცარიელი, თუ ხელცარიელი წერო, (უფრო ნისკარტცარიელი) არც ფიქრობდა არაფრის, თუ არავის, მოტანასა, თუ მოყვანაზე.
სუსხი იყო. ციოდა წეროს (ჩვენთან მხოლოდ ეს ერთი წერო იყო შემორჩენილი). ვისთვის რა უნდა მოეტანა შეციებულ წეროს, როცა აღარაფერი ელოდა თავის ბუდეში.
ჩვენთან, მიწაზე, დაყინული კომბოსტოები ეყარა. მრგვალია კომბოსტო. არ იცი, შიგ, კომბოსტოს გულში, რა არის, თუმცა, კი, ვიცი, დედა მეუბნებოდა ადრე, თითო კომბოსტოში თითო ბავშვი ცხოვრობსო. მიკვირდა, როცა გავიფიქრებდი: გაყინულ კომბოსტოში ბავშვს რა უნდა-მეთქი, მაგრამ აქაც ყინავს და შევეგუე. ამ დროს წეროც იყინებოდა, წეროც. ქარს წაეღო გაყინული წერო „მთის გადაღმა“ - სადაც მე ვცხოვრობდი...
* * *
ჩემს დაბადებამდე თურმე სიცოცხლე არ ყოფილა. საიდანღაც თურმე წეროს მოვუყვანივარ...
მყავს დედ-მამა. ყველაფერი მაქვს, რაც მინდა.
ვიზრდები.
ახლა ცხრა წლის ვარ. ჩემი და კი ძალიან პატარაა, თითქმის შეუმჩნევლადაც პატარა. ისეთი პატარა, რომ დედამიწაზე არც ჩანს, არც ეტყობა, აბსტრაქტულია და არარსებული, მაგრამ ხშირად ვჩხუბობთ. ვჩხუბობთ ბევრ რამეზე:
-არა, დედა მე უფრო მიყვარს-მეთქი!
- არა -მეო!.
-დედის გულში მე უფრო ვარ-მეთქი!
-არა- მეო!..
მოკლედ, აღარ გავაგრძელებ ჩემს დაზე ლაპარაკს. პატარაა, რა ქნას? გაუდის და.... რახან გაუდის, აჰა, გაიტანოს. მამა მუშაობს. დილით მიდის მანქანით და შუაღამემდე არ მოდის. მერე მოდის და დაღლილია. მივა, დედაჩემს ჩაეხუტება, მუცელზე მოეფერება, მეც მაკოცებს და ისე ვიძინებ. მანამდე, სანამ სახლში არ მოვა, არც მე ვიძინებ. უნდა გაგიმხილოთ და…. აგერ, ერთი კვირის წინ, მამის სუნი ჰქონდა დედასაც - რაღაცნაირი, სიგარეტნარევი. არადა, დედა არაა ისეთი რომ... დედაჩემს ჩემი დაც ძალიან უყვარს, გიჟდება, უფრო სწორად, გიჟდება- ვიდრე უყვარს; ეფერება. ცოტა არ იყოს ვეჭვიანობ, რომ ჩემს თავზე მეტად უყვარს, მაგრამ დედა არაა ისეთი, რომ... დედას თინა დეიდასთან ერთად ბევრჯერ უთქვამს, რომ მარტო ჩემი თავიც ჰყოფნიდა და აღარ აქვს მეტის შეძლება. არადა, რა ქნას ჩემმა დამ?! მისი რა ბრალია, დედას თუ არ შეუძლია?
ერთხელაც, დედას საწოლზე ეძინა. მარტო თამაში მომწყინდა და გვერდით მივუწექი, თბილ მუცელზე თავი დავადე და მივეკარი. გვეძინა მე და დედას. ამ ძილიდან ვისწავლე შემდეგში ცუდი სიზმრების ნახვაც, მაგრამ იქამდე, ჩემმა დამ წამჩურჩულა, რომ სიზმარი ენახა: თითქოს დედა მკვლელი იყო. არადა, აშკარად მეძინა. კიდევ გამიმეორა და გავიღვიძე. დედაც გავაღვიძე. საოცრება....ჩემი და არსად ჩანდა. ამაზე ვუამბე დედას, მაგრამ დედა არაა ისეთი, რომ... მეორე დღეს დედა ექიმთან წავიდა, მე კი თინა დეიდასთან დამტოვა და ველოდებოდი ჩემს დას. მთელი დღე ველოდი, დედა როდის მოვიდოდა ბავშვით ხელში. ველოდი და ველოდი. საღამოს დედა ხელცარიელი მოვიდა, ფერშეცვლილი, ერთბაშად გამხდარი, მილეული და მისუსტებული. უცებ გამახსენდა ჩემი „აბსტრაქტული” დის სიტყვები: „დედა მკვლელიაო''. დედას ვკითხე დის ამბავი. მითხრა, რომ მე და არასდროს მყოლია. ისიც თქვა, რომ და არც არასოდეს მეყოლება.
არადა, მინდოდა, მყოლოდა ანჩხლი და მომაბეზრებელი და...
გარეთ წერო აღარ დაფრინავდა.... მას შემდეგ დედაჩემი აღარ გასუქებულა. მამაც იშვიათად დადის სახლში. სმას მისცა თავი, დედამ - სიგარეტს, ჩემი არარსებული და ვერდაბადებული და --დავიწყებას, მაგრამ.....დედა არაა ისეთი, რომ......ჩემმა დამ მითხრა- დედა მკვლელიაო. დედამ კი მითხრა, რომ მე და არ მყავს, მაშ, რა უნდოდა ექიმთან და რატომ მოვიდა ფერგაცრეცილი? -მაგრამ, დედა არაა ისეთი....რომ... დავფიქრდი, მეც რომ ვერ დავბადებულიყავი ჩემი ვერდაბადებული დასავით, რა მოხდებოდა მაშინ?..
მამა მენატრება, მამა, მამა მენატრება! იქნებ მოძებნოს ის ოხერი წერო, ან გაყინული კომბოსტო..... სკოლიდან ვბრუნდები. ფეხს ვადგამ თოვლში ჩაყინულ კომბოსტოებს. შავ-თეთრია ჩემი სახლი. თედოს სახლი კი წითლადაა შეღებილი. თედო ჩემი კლასელია. თედოს პატარა და ჰყავს. თედოს დედა, როცა სკოლაში მოდის, მეც მომხვევს ხოლმე თედოსავით ხელს და სახლამდე მომაცილებს. კარგი ქალია თედოს დედა. ცივ ზამთარში უგემურია საჭმელიც. უყურებ ფანჯრიდან, თუ როგორ ბარდნის. უყურებ ფანჯრიდან თედოს სახლსაც და ისიც ფანჯრიდან ხელს გიქნევს. იყურები ცაში და...წერო აღარ ჩანს. მერე მიდიხარ და იძინებ. მერე სიზმრებს ნახულობ. სიზმარში პატარა დაიკო მოდის, ლოყებზე ხელებს გიფათურებს და ჟღურტულებს. გეღვიძება და აღმოაჩენ, რომ მარტო ხარ საწოლში, „აღუ“ არსად გხვდება და მერე ხვდები, რომ ის შენიდან ძალიან შორსაა.
სიზმარს დედას უყვები და გტუქსავს, სურს, თავიდან ამოიგდო კოშმარული ზმანება......დედაჩემი და მე ფანჯარასთან ვდგავართ, თავბრუდახვეული წერო კედელს შეასკდა, გავფითრდი, მაგრამ დედამ დამამშვიდა: გაზაფხულზე ახალი წეროები მოფრინდებიანო. - ვაი! ამ წეროს დედა რას იფიქრებს ახლა? ან ბჟიტები? ან… ???
ვფიქრობ, თუ როგორ მოიწყენს მის გარეშე ჭაობი. ჭაობი... ჭაობი... ჭაობი, რომელშიც ერთხელ დედაჩემმა ჩავარდა, თან ისე ჩავარდა, რომ ლამის დღემდე ჭაობშია, მაგრამ დედა არაა ისეთი, რომ......ჯერ კიდევ ვერ ვხვდებოდი, რომ ჩემი დაიკო ცაში გაფრენილიყო და ღრუბლების კომბოსტოში თამაშობდა...
ჩვენი სახლის თავზე კი ხელცარიელი წერო დაფრინავდა, დაფრინავდა და კორტნიდა კომბოსტოს...
წეროს აღარ მოჰყავს ბავშვები და, არც კომბოსტოში აღარ გაჩენილან ისინი. იქნებ ყველაფერი ეს ბავშვების ცნობისმოყვარეობის დასაკმაყოფილებლადაა მოგონილი? მაშ, მე სადაური ვარ და საიდან მოვედი? მაშ ვის მოჰყავს ეს ბავშვები დედამიწაზე?
აღარავის მოჰყავს პატარები.... ბავშვები ვეღარ მოდიან.... ალბათ აღარც არასოდეს მოვლენ...ჩემს სახლში, ყოველ შემთხვევაში.
ყველაფრისდა მიუხედავად, არაა დედა ისეთი, რომ...
ავდექი და ის საწოვარა, რომელიც ჩემი ვერდაბადებული დისთვის მქონდა შენახული, თედოს დას გადავუტანე, დედაჩემისგან მალულად.
არა, დედა არ გამიჯავრდება, მაგრამ.... მაინც. არაა დედა ისეთი, რომ...
მამა მომენატრა. აქ რომ იყოს, გამიყვანდა მინდორში და თოვლქვეშ გაყინულ კომბოსტოს ერთად მოვძებნიდით, მაგრამ.... არაა დედა ისეთი, რომ...
შემოვიტანდით კომბოსტოს, დავჭრიდით და, იქნებ, შიგნით, რაიმე გვეპოვნა. მამა მომენატრა, მამა. მამა, რომელიც ეს-ესაა წავიდა და უკვე მომენატრა. ალბათ, ისიც იმ რუხ წეროს ეძებს, მაგრამ.... დედა არაა ისეთი, რომ...
მალე ახალი წელი მოდის. ახალი თარიღი უნდა ჩაენაცვლოს წელთაღრიცხვას. წეროს კი აღარავინ არ ელოდება. აღარავინ დარჩა წეროს. არა, აუცილებლად უნდა დავწერო წეროზე რამე. მერე თედოს ვაჩვენებ და გაუხარდება. გაუხარდება, მასაც ხომ უყვარდა წერო. წერომ მას დაიკო მოუყვანა.
სკოლაში დავდივარ და ყოველდღე ვუყურებ, თუ როგორ პატარავდებიან მერხები; „იეროგლიფებიანი“ კედლები და საკლასო ოთახი. მხოლოდ მე და თედო ვიზრდებით. ვიზრდებით და ვმძიმდებით. თედოს და ბაღში დადის. ჩემი დაც ივლიდა ბაღში, მაგრამ.... არაა დედა ისეთი, რომ...
მამა სკოლაში მნახულობს ხოლმე. მოვა და რაღაც-რაღაცებს მომიტანს. მერე მივდივარ სახლში და დავალებებს ვწერ, ვკითხულობ, ვხატავ და ვიძინებ. სიზმარში წეროს ვნახულობ, ჭაობელ წეროს. მერე ვიღვიძებ და დედასთან შევდივარ, ჭაობელ დედასთან, მაგრამ.... არაა დედა ისეთი, რომ... „ჩიტების გამომზამთრებელს“ ვკითხულობ ახლა. ვკითხულობ და მომწონს. მომწონს და ვუკირკიტებ. ვუკირკიტებ და ნერვები მეშლება. მეც მინდა ვწერო პატარა ბიჭზე. პატარა ბიჭზე უნდა ვწერო, რომელიც დღემდე ელოდება წეროს. წეროს, რომელიც ნისკარტსავსე და ხელსავსე, ოდესღაც მოიყვანს თედოს დისნაირ ბავშვს, მაგრამ.....
არაა დედა ისეთი, რომ...
ხატვა მეხერხება. ჩემს ნახატებს ვურიგებ ბავშვებს და უხარიათ ეს. ერთხელ, ჩემი დაც დავხატე, ღრუბლების ჰამაკში იჯდა. მოეწონა მასწავლებელს, შემაქო. მე ვაჩუქე ეს ნახატი მას. ერთხელაც, დედა და და დავხატე. ნახატი კარგია, მომიწონეს. ამ ნახატზეც არაა დედა ისეთი, რომ...
* * *
რუხი წერო ცაზე ირაოს აღარ აკეთებდა და კუზიანი დედამიწის სიმთვრალეს ვეღარ უყურებდა. წეროს რაღაც უნდა მოეტანა, მაგრამ არ ჰქონდა არაფერი. ნისკარტცარიელი, თუ ხელცარიელი წერო (უფრო ნისკარტცარიელი), არ ფიქრობდა არაფრის, თუ არავის მოტანაზე, თუ მოყვანაზე.
სუსხი იყო. ციოდა წეროს, (ჩვენთან მხოლოდ ეს ერთი წერო იყო შემორჩენილი). ვისთვის რა უნდა მოეტანა შეციებულ წეროს, როცა აღარაფერი ელოდა თავის საბუდარში, მაგრამ.... არაა დედა ისეთი, რომ...
ჩვენთან, მიწაზე დაყინული კომბოსტოები ეყარა. მრგვალია კომბოსტო. არ იცი შიგ, კომბოსტოს გულში რა არის. თუმცა კი, ვიცი, დედა მეუბნებოდა ადრე, თითო კომბოსტოში თითო ბავშვი ცხოვრობსო. მიკვირდა, როცა გავიფიქრებდი, გაყინულ კომბოსტოში ბავშვს რა უნდა-მეთქი? მაგრამ აქაც ყინავს და შევეგუე.
დედა კომბოსტოდან საჭმელს აკეთებს, მე აღარც კი ვჭამ საჭმელს - თედოს დედამ მაჭამა. დედა ავად არაა, მაგრამ ხველება აქვს, მე საფერფლეს ვცლი. რაღაც წამლებს სვამს დედა, მაგრამ არ შველის. წამლებს სვამს დედა, მაგრამ.... არაა ისეთი, რომ...
საოჯახო ალბომს ათვალიერებს დედა, რომ გული მოიოხოს, რომ ოთახი ამოახველოს, რომ ნაფაზს გააყოლოს კედლის სიგარეტის სუნი, რომ......რომ ასეთია დედა, მაგრამ.... არაა ისეთიც, რომ...
დროა ასეთი. დროა ისეთი, რომ დედა, (თუნდაც ჩემი) შვილს ხელში აღარ აიყვანს.
ყველაფერი ტირის, ყველაფერი: სიცოცხლე აკრძალული დაც, ფრთებგაყინული წეროც, გაყინული კომბოსტოც და ყველაფერი.
წერომ ალბათ იმიტომ მოიკლა თავი, რომ და ვერ მომიყვანა. სადამდე გასტანდა ეს?! - სადღაცამდეო! - მეუბნება მტირალა მზე ნახატიდან. მზესთან წერო დავხატე და, ისე ლამაზი ნახატი გამომივიდა, აქამდე რომ არ დამეხატა- სწორედ ისეთი; ქვევით თოვლზე წეროს ბჟიტებს ბუდე გაეკეთებინათ. იქვე ჩემი შავ-თეთრი სახლი იდგა და სახლის ფანჯრიდან პატარა გოგო საკენკს ყრიდა. მე? ჩემი თავი სად დავხატო? -აი აქ, ღობესთან, მამაჩემის შარვალში გამოვეწყობი, ამით მამასაც გამოვაჩენ ნახატზე. დედა? დედა სად დავხატო? - არა! დედა ვერ გამოჩნდება ნახატზე, ან როგორ უნდა გამოჩნდეს, რაც იმ რუხი წეროს ჭაობში ჩავარდა, მას მერე ავადაა, ხველება აქვს და მძიმედ სუნთქავს - ალბათ ფილტვებიც... დედამ თქვა სულ არაა ფილტვების ტკივილი სიგარეტის ბრალიო, გავცივდიო - თორემ არაა დედა ისეთი, რომ...
...მამა მომენატრა, მამა, თუმცა დედაც არაა ისეთი რომ...
დედაჩემი ვერ გამოდგა „ჩიტების გამომზამთრებლად“. მე გამოვაზამთრებინებ ოდესმე შეციებულ ჩიტებს, ან წეროს მაინც...
ჩემს დაბადებამდე, თურმე, სიცოცხლე არ ყოფილა.
არც ჩემი დაბადების შემდეგ იქნება სიცოცხლე...
„მთის გადაღმა“ კი წერო მიაქვს ქარს, წეროს მიაქვს რაღაც....