პარიზის კომუნა

- აჰა, მოედო ხალხი ქუჩებს და ყველა მღერის!
პირველად მღერის გამარჯვება და პოეზია!
ეჟენ პოტიე

ამგვარად სავსე
დღის საწყაული
რომ ის აღავსოს
ახალ ნათებით -
არასდროს მსგავსი
დღესასწაული -
პარიზს არ ახსოვს
ბარიკადების!
ოქროს და ფარჩებს
აქ რომ მონებდნენ,
მწყობრად ჩამჯდარი
ეწყო ვაზნები,
მსგავს გამარჯვებებს
ვერ იგონებდნენ
მონმარტრზე მდგარი
თოფ-ზარბაზნები.
ფერს იალებდნენ,
გზას ასრულებდნენ,
თუ ტრიალებდნენ
დროშები ქარზე -
არ შრიალებდნენ,
არ ჩურჩულებდნენ,
არ ფრიალებდნენ
არასდროს ასე!
იქცა სინაზეთ
ფერად ღრუბლებით,
თითქოს ბროლია
და არა სძინავს -
არასდროს ასეთ
თავისუფლებით
არ უქროლია
პარიზის ნიავს.
არასდროს სიტყვა
ამგვარი სახის
არ განიცდიდა
ისეთ სიმართლეს -
როგორც ეს იყო
ხალხთ იარაღის
თავდაცვისა და
გამარჯვების დღეს!
უნახავს ვრცელი
საუკუნის მზე,
და ბევრი შორი
გზა გადულახავს -
ასე ნათელი
და მზიანი დღე
პარიზს მეორე
ჯერ არ უნახავს!
თითქო ღილებით
ირთვის პარიზი,
რა ხმოვანებით,
რა უზრუნველით!
და ყვავილები
უნარნარესი
აღფრთოვანების
ფშვენენ სურნელით.
მოდის ურიდი
სიახლის გრძნობა,
ახალი ქროლა
ახალი ქარის,
ასეთი დიდი
სიცოცხლით თრობა,
ასეთი თრთოლა
არ ახსოვს პარიზს.
კომუნა მოდის
იხსნას მამული,
აელვებული
ეძახის გუშაგს.
აი, ოქროთი
და მეწამულით
გადანთებული
ელავს რატუშა.
წირვათა წესი -
ბაირაღებში
ასცილდა ზემოს,
მონახა ზეცა.
და უდიდესი
ტაძრის თაღებში
ეხლა ზეიმობს
მარსელიეზა.
ახალ ზარებით
ევსება უბე,
სხივთ ათეთრებით
წიაღი ბრწყინავს.
კომუნარების
სავსეა კლუბი
და ორკესტრები
ქუჩაში გრგვინავს.
იღვრება შუქად,
შუქთა მარულად,
მუსიკის ხმაზე
თრთის ალიონი.
რაღაც მსუბუქად
და მხიარულად
მიდის ლამაზი
ბატალიონი.
და მუნდირები
ფედერატების
განაალები
მოჰგავენ ზეიმს,
რა მშვენიერად
მორთულან ქალნი,
მათი თვალები
აფრქვევენ მზეებს!
გაჰქრა ღრუბელი
და ტვირთი ჯვარის
სხვაგვარი ზრუნვა
მხარეზე ბრუნავს:
თავისუფალი
შრომა ჰფლობს პარიზს...
გვინდა კომუნა...
ვაშა კომუნას!
თუ მაინც ბედი
იცვალა ბნელით,
და გრძნობა მშვენი
მიეცა დროს შავს -
ჩვენ სისხლის წვეთით
უკანასკნელით
დავიცავთ ჩვენი
კომუნის დროშას.
აჰა, განგაში!
მიფრიალებენ
და მიღელავენ
ისევ დროშები,
მებრძოლნი მაშინ
ხმალს აელვებენ.
ელვა იელვებს
დროგამოშვებით.
წინ, მოწინავე
პოზიციისკენ!
ფორტები. თხრილი.
ათასეული.
თვალნი ბრწყინავენ
ელვარე მზისგან.
აგერ აჩრდილი
მოსჩანს გრძნეული.
ესმის არეებს
რა ხმა გუგუნებს,
რა ზეციური,
რა მიწიერი...
ტიერს ფრანგ ტყვეებს
რისთვის უბრუნებს
რკინის კანცლერი,
ბნელი კანცლერი.
რა სიხარბეა,
რა მოწყურება,
რა ნდომის ალი,
რა ასპარეზი -
რათა დარბევა -
განადგურებას -
თავისუფალი
მისცეს პარიზი.
კლდეს გაარღვევენ!
სად ბრძოლის მდომთა
და შემტეველთა
გულის სივრცეა.
ქალთა ძარღვებში
ჩქეფს სისხლი ლომთა,
როს მებრძოლებთან
ერთად იბრძვიან.
მოიღებს გრიალს
კედლების ნგრევა,
განუწყვეტელი
ქუხილით მჟღერი.
ისე ვით ფიალს
აღავსებს ელვა,
სწყდება კედელი
და რჩება მტვერი -
მტვერი, ვით ნისლი
ავის დროსანი.
სულ სხვა კედელი
სხვანაირ ტალღის,
იღვრება სისხლი
პატიოსანი
და გულკეთილი
მშრომელი ხალხის.
როგორც ძმა ძმასთან
მებრძოლნი იყვნენ
მხნე, და გამგონე...
ბრძოლა ძნელია...
აჰა, თანდათან
დაჰკარგეს სიმხნე,
დასუსტდნენ, ღონე
გამოელიათ.
ვერსალის მტვერი
მიადგა პარიზს,
მიადგა რისხვით
და დაქადებით.
და ყველაფერი
გათავდა მაშინ,
დაეცენ მაშინ
ბარიკადები...
განაჩენები
და დახვრეტები
და სასიკვდილოდ
განწირულთ რიგი.
გზებს ამშვენებენ
მთები ცხედრების,
გადასარჩენი
არ სჩანს ბილიკი.
სისხლიან კვირის
უსიტყვო ფერფლი,
წამი, საათი -
ყოფნის მიმტაცი.
მაისის კვირის
უენო მსხვერპლი
ის... ოცდაათი
ათასი კაცი.
რა ნიაღვარად
გამოიხატა
იმისი ზეცა,
იმისი ბრუნვა.
ასე, ამგვარად
დაიბადა და
ასე დაეცა
იგი კომუნა.
იგი, დიადი
წინამორბედი
ხალხთა მომავალ
ბედნიერების,
მომავლის მნათი,
მომავლის ბედი
კომუნა - შრომა,
კომუნა - შვების.
იგი აანთო
დროშების ალმა,
მისი ნათელი
ხალხებს ჰფენია,
აღფრთოვანებით
მას მიესალმა
დაუცხრომელი
მარქსის გენია.
მან გზა უჩვენა
პროლეტარიატს
საიმედო და
აუცდენელი,
დიდება ჩვენი
დიადი დროის
მედგრად ვიდოდა
ამ გზით ლენინი.