დღე კაცისა

მთელი ორი თვე ლოგინიდან არ ამდგარა. მერე იფიქრა: ალბათ, ყველაფერი გათავდა, ბოლოს და ბოლოს, ოთხმოცისა ვარ... რაღას გავუძლებ ამდენ ავადმყოფობასო.
მაგრამ ამ დილით ისე ნაკვერცხალივით გაღვივდა მზე, მსხლის ხემ ისე ნაზად მოუთათუნა ფანჯარას ლორთქო ფოთლები, ისე გულამომჯდარი ამოჩემებით იძახის გუგული, რომ მოხუცს მეტის მოთმენა აღარ შეუძლია. გარეთ უნდა გავიდეს.
ატყობს _ წოლამ მთლად დაასუსტა. ფეხები თითქოს მოეხარშა, დაუჭკნა, უფერული ხელები გაუთხელდა, დაურბილდა. თუთუნის მოუწევლობამაც თითქოს ხასიათი მოუშალა, ჭირვეული გახდა.
რაღა დაუმალოს თავის თავს, _ ატყობს, შინაურებსაც მობეზრებიათ, ბერიკაცის ამდენი ბუზღუნი, ყვირილი, ყვედრება და განუწყვეტელი კვნესა-ჩივილი.
ეჰ, ამათ გონიათ თვითონ მას არ მობეზრდა?
მაგრამ რა ქნას, ღმერთმა აცოცხლოს ისინი. მათაც აღირსოს ოთხმოცი წელი და მაშინ მიხვდებიან, რაა სიბერე.
და თუ უწერია, რომ სულ სექვს მიკრული იყოს, ურჩევნია დღესვე...
მაგრამ, ვინ იცის, იქნებ შეძლოს ერთხელ კიდევ აზიდოს თავისი გრძელი და მოდრეკილი ტანი და გაზაფხულის გრილ მიწას, მოხნულ მიწას დააბიჯოს ეს დასიცხული, გაფშეკილი ფეხები.
~მოხნულ მიწას~.
ეჰ, გაჩენის დღიდან, რაც ფეხი აიდგა, მას მერე მარტო ეს გაზაფხულია, რომ უცელში შებმულა ხარებისათვის არ შეუძახია _ `ჰაიდა, ვოში, ხარო, ვოში...~ რა იყო მაინც ის, _ კალთაში რომ ჩაიყრიდა სისხლივით წითელ ალაზანა სიმინდს, ცერის ფრთხილისსიფართე მარცვლებიანს. მარჯვენა პეშვით ამოიღებდა, ხრიალით გადააპნევდა ერთ ნაპირს, მერე გაჰყვებოდა, მოუქნევდა და მოუქნევდა...
ისე ჰქონდა ხელი შეჩვეული, რომ თესლის თითო მარცვალი სად უნდა დაცემულიყო, წინასწარ იცოდა. სიმეჩხრეს საკმარისს იცავდა, რომ მერე, თოხნისას, ყანას არ დასჭირვებოდა ზედმეტი მარგვლა: მაინც ძალიან ებრალებოდა მუხლზე მოყრილი დაჟვერილი ლორთქო სიმინდების დაგლეჯა.
აჰა და, ხარმაც დაიზმუილა ეზოში, ვიღაცამ უღელი სახლზე მიაყუდა, გუთანი ღობესთან მიჭრიალდა და გაჩერდა. ბიჭმა წნელი მოიქნია ჰაერში და თითქოს აგერ, ავადმყოფის ყურთან გაიშუილა. რძალმა სათესლედ დაფშვნილი სიმინდის ნარჩენ ხვიტებს წვერი ჩამოფხვნა, ვარცლში ჩაყარა და ხარებს გაუტანა.
ესმის მოხუცს, როგორ მადიანად იხრამუნებენ ხარები სიმინდს. როგორ რქენენ ერთმანეთს, როგორ ფშვინავენ მათი ცხელი ნესტოები, როგორ იქნევენ და აზიმზიმებულ მენჯის თავზე ლაწანით ირტყამენ ხოშორ კუდებს.
განა ეს სიცოცხლეა _ ამფერ ამინდში ლოგინში ეგდო.; დაბიკებს აპეურები შენი ხელით ვერ გადაუკოჭო, გუთანი შენვე მოუსო, კვალი ვერ გაიყვანო და მოხნულ მიწას ფეხი ვერ დააბიჯო?
არა, მეტის მოთმენა აღარ შეუძლია, უნდა გავიდეს გარეთ.
ოდნავ წამოიწია, ხელი გაიწოდა, თითი ცალ ფანჯარას მიაბჯინა და გააღო, მსხლის ტოტი ოთახში შემოვარდა. ახალამოყრილი ქინქლიანი ფოთლები ერთი შეკანკალდნენ, რამდენი წვეთი ჟვავი მოხუცის დაძარღვულ ბალნიან მკლავზე ჩამოყარეს და, გეგონება სუნთქავენო, ნელა დაიწყეს აღმადაღმა რხევა.
ცივი ნამის შეხებამ სხეულის ყველა კუნჭული გამოაღვიძა, ისევ შეკრა დალეწილ-დაუძლურებული ტანი, გული აუჩქარა, მუხლებს ღონე ჩაუყენა და როგორღაც ბერიკაცი ფეხზე შეაყენა. ავადმყოფს კვნესა არ დაცდენია.
ახლა მოხუცს უფრო მაღალი მოეჩვენა თავისი თავი, ვიდრე ოდესმე. იმ სიმაღლიდან დაჰყურებდა მიწას, რომ კინაღამ შეშინდა.
ლურსმანზე ჩამოკიდებული დაჭმუჭვნილი შარვალი ჩამოიღო. დაუჯდომლად გაჰყო ტოტში ფეხი. ღაზლის ზუბუნი გადაიცვა, თავზე დაქლექილი და შემრეშებული ხელსახოცი მოიხვია და აივანზე ფეხშიშველა გავიდა.
შვილს ხარები ჭიშკრის ქვეშ ჩაეყვანა და უღელს ადგამდა. ექვსი წლის ბიჭი, მოხუცის ბადიში, რქებში წაბმულ თოკს ჩაჭიდებოდა, თან მეორე ხელში ფოთოლშერჩენილ წკეპლას ატრიალებდა. ბიჭის დედა სათესლე სიმინდს არჩევდა და ვედროში ყრიდა.
~ქალების გამოგონილი სიბრძნეა, _ ჩაეღიმა მოხუცს _ რკინის ჭურჭლიდან თუ დათესავ, მატლი ვეღარ გაჭრისო~.
კიბეზე ჩასვლა ძალიან გაუჭირდა, მაგრამ თავსაც დაუმალა ეს და სიმშვიდე ძალისძალად შეინარჩუნა. მზეს ეზო ისე გაეთბო, რომ მოხუკცს მიწის ნამდვილი სიგრილე არ უგრძვნია და ოდნავ კიდევაც ეწყინა.
ახალფეხადგმული ბავშვი რომ პირველად დამოუკიდებლად გაივლის კედლიდან კედლამდე და სიხარულით გადაირევა, ისე დაემართა ბერიკაცსა, კიბის ძირიდან ჭიშკრამდე ხელმოუკიდებლად რომ მივიდა.
ამ დროს შვილმა შემოხედა. ხარ-უღელი სწრაფად მიატოვა და მისკენ გამოიჭრა. მამას დინჯად დაეწყო ხელები სარისმისაწნელავ შიშველ ყეროზე და სიამით გადაჰყურებდა სახნავს, საიდანაც ყვითელი გვირილების დამათრობელი სურნელი მოჰქროდა. იგი ხარბად სუნთქავდა ამ ნაცნობ და მონატრებულ ჰაერს და საოცრად არ უნდოდა რაიმეს დაერღვია იმ წუთის იდუმალი ბედნიერება;
_ რა ქენი, ბაბავ, ასე ფეხშიშველა რაფერ გამოი გარეთ. გინდა შეგიქციოს? ჰაიდე, ჰაიდე! _ მივარდა შვილი, წაავლო ხელი მხრებში და ოდისაკენ მიაბრუნა.
მოხუცი მხრებში მოხრილიყო, მაგრამ მაინც შვილზე მაღალი ჩანდა. არ მოსწონდა შვილი რომ მასზე დაბალი იყო, მაგრამ ეგონა გაიზრდება, დამეწევაო.
არ მობრუნდა, გაჯიქდა. ხარების წინ მდგომ ბადიშს მიაშტერდა. ბიჭს მაღალ-მაღალი კანჭები ჰქონდა და ბაბუას ჩუმად უხაროდა, ბადიში მაღალი გაიზრდება, განათლებული და ჭკვიანიც იქნებაო.
ეჰ, როგორ უნდოდა ბევრი ბადიში ჰყოლოდა, თავისთვისაც უნდოდა ბევრი ვაჟიშვილი, მაგრამ არ იქნა და არ აღირსა ღმერთმა. ექვსი გოგო ზედიზედ ეყოლა. ორმოცდახუთმეტი წლის რომ შეიქნა მხოლოდ მაშინ დაებადა ვაჟი. აი ეს, ახლა რომ მის წინაა და აძალებს შინ შედი და ჩაწექიო.
ქალიშვილები დათხოვდნენ. ბოლოს მაიც ვაჟიშვილი შერჩა ხელში. ასეა, ძიავ, ეს იცოდა თავიდან, ამიტომ გაუხარდა ბიჭის აკვანი რომ დაირწა სახლში.
საწყალი დედაბერი... (ასე ეძახდა ცოლს ახალგაზრდობიდან) თხუთმეტი წლის ბიჭი დატოვა და დახუჭა თვალი.
მოხუცმა სველი თვალები ისევ ბადიშისაკენ მიაბრუნა. ეჰ, როგორ უნდა ბევრი ბადიში!..
გულში შვილსა და რძალზე ბრაზობდა, რატომ არ ჰბავთ ბევრი შვილიო. მერე შვილის ჯარში ყოფნა გაახსენდა. ოთხი წელი ჯარმა წაართვა. ეს ოთხი ბადიშია, ძიავ, ჯანაბას ყველაფერი, ჯანაბას.
ეჰ, ერთი არ ეღირსა ამ ჯარობის მოსპობას.
_ ბაბავ, გეჰურება? წამოი შინ, დაწევი, თვარა...
_ გამიშვი ხელი, შვილო... გამიშვი და შენ და რძალი დღეს კოლექტივში წაით, ხარი მე უნდა შევაბა.
_ მიწაზე ფეხშიშველა რაფერ იქნება. ავად ხარ, ბაბავ. _ წუხდა და ეხვეწებოდა შვილი.
_ გამიშვი ხელი, გებნევი. მე დღეს კარქათ ვარ, შვილო, ჰო, ჰო, დასტურ გებნევი. ძალიან მეხალისება გუთნის დაკავება... მე და ბიჭი მოვხნავთ, უჭირს კოლექტივს. თქვენ, შვილო, წაით, სანერგეში მიეხმარეთ ბრიგადელს. დასტურ მაგრე ხომ არ იქნება. წაით, მე მარტვაი უნდა ვხნა დღეს. ეს ჰანა ახლოა, მეც მივერევი. ჰო, დამიჯერე, შვილო, ძალიან კარქათ გავხდი.
შვილმა ხელი გაუშვა და ორივე ნაფუძარში ჩავიდა.
რძალი თესლით სავსე ვედროსთან გაშტერებული იდგა და ფართოდ დაღებულ თვალებს პირდაპირ მაშხალებივით აყრიდა ქმარს. უჯავრდებოდა: ხომ არ შეიშალე, ხელში რომ ჩაგაკვდეს მამაშენი, სირცხვილს სად გაექცევიო.
შემდეგ ქალი გაიქცა და ერთ წუთში ძველი, დარღვეული წუღები ჩამოუტანა მამამთილს, მოხუცმა ფეხზე არ დაიცვა.
ბერიკაცმა გუთანი თავის ხელით შეათრია ხარებს შორის ხა წირეხის დამბალი რგოლებით უღელს მიაბა.
_ წაით-მეთქი!.. მე შემიძლია, ვერ უყურებთ? _ დაჟინებით ეუბნებოდა რძალსა და შვილს.
ბოლოს მართლაც დაუჯერეს, კოლექტივის სანერგეში წავიდნენ.
ისე, ძალიან ეეჭვებოდათ, რომ მამა ხარების გაბმას და გუთნის დაკავებას შეძლებდა.
პატარა ბიჭი ხარებს გაუძღვა. გახარებული ღიღინებდა. ბაბუასთან ერთად ერჩია. ბაბუამ ბევრი ზღაპარი იცის.
მაგრამ დღეს ძალიან ცოტას ლაპარაკობს ბაბუა. რატომ ნეტავ?..
პირველი კვალის შემდეგ ხარებსაც გაუადვილდათ და მოხუცსაც. გადაბრუნებული ბელტები მწყობრად და ხრიალით ეშვებოდა და მოხუცის სახეს თანდათან ემატებოდა ფერი, სინათლე და კმაყოფილება.
ბიჭი ხშგირად მოხედავდა ხოლმე უკან.
_ ბაბუა, თმა შენც შავი გქონდა როდისმე?
_ კი შვილო, ახალგაზრდობაში, მამაშენისხელა რომ ვიყავი...
_ შენ როისმე ახალგაზრდა იყავი, ბაბუ?
_ ჰო, შვილო, აბა რაი.
_ მითხარი რამე მაშინდელი.
~მართლა სეირი იყო ახალგაზრდობა, _ ფიქრობს ბაბუა. _ მაგრამ რა ვუთხრა ბაღანას, რას მიხვდება~.
ის ერთი ქორწილი, ბარათაულში, მაინც არ დაავიწყდება. `განდაგანას~ უკრავდა ჭიბონზე. გახურდა და გახურდა ცეკვა. უცებ მეორე ოთახის კარი ქალებმა შემოანგრიეს. ისინი ცალკე ოთახში იყვნენ და ალბათ ჭუჭრუტანიდან იყურებოდნენ, მაგრამ კარმა ვეღარ გაუძლო მოწოლას. ერთმა ქალმა სხვანაირად მიაშტერა თვალი მეჭიბონეს. დიდი თეთრი სახე ჰქონდა, წაბლისფერი ნაწნავები, ჭრელ თავშალში ვარდისფერი ლოყები მოუჩანდა.
ჭიბონს გუდაზე სარკე ჰქონდა ჩატანებული. სარკემ ფანდრიდან სინათლე მოიტაცა, ქალიშვილისაკენ გაისროლა და მის სახეზე აათამაშა ეს სინათლე; ვითომ მეჭიბონეს აღელვებული ხელი იყო, ისე სათუთად უვლიდა ყელს, შუბლს, ნაწნავებს, ლოყებს და ტუჩებს. არ შეიძლებოდა კაცებში ცეკვა, მაგრამ იმ გოგოს ცეცხლი ეკიდებოდა, ისე უნდოდა ეცეკვა სწორედ მაშინ იმ ჭიბონის ხმაზე, იმის დაკრულზე.
ჭიბონი უფრო და უფრო ატირდა, აკვნესდა, გადაირია, გოგომ ვეღარ მოითმინა, უცებ თავშალი შემოიძრო, დააგორგვალა, მეჭიბონეს ესროლა და წრეში გაიჭრა.
თავშალი მეჭიბონეს მხარზე შერჩა. ისიც აიჭრა და ქალიშვილთან ერთად დაუარა. თავშალს ნაწნავების სუნი შერჩენოდა, მეჭიბონე ცხელი ლოყით ეხებოდა მას.
იმ გოგოს ძმები და მამაც იქ იყვნენ. კინაღამ გაგიჟდნენ ამაზე. როგორ იქნებოდა ქალს ჩადრი გადაეგდო და მამაკაცებში ასე შეშლილივით ეცეკვა. გადმოხტნენ, შეკოჭეს ქალი ასწიეს და გარეთ გააქანეს. ვიღაცამ თავშალიც გააქროლა. ამის მერე ხალისი მოკვდა, ჭიბონი დაიხუტა და გულმა უხილავი ტკივილი იგრძნო.
ის მეჭიბონე თვითონ იყო, მაგრამ როგორ უთხრა ეს ამბავი ბადიშს.
ისე, ვინ იცის, ის გოგო რომ შეერთო, შეიძლება ახლაც ცოცხალი ჰყოლოდა ცოლი და პირველი შვილებით ვაჟები ყოფილიყვნენ.
_ ვოში, ხარო, ვოში!.. _ შეუძახებდა ხანდახან მოხუცი.
~ჯანაბას, _ ფიქრობდა თანაც, _ ხომ შევძელი ერთხელ კიდევ `ვოში~ დამეძახა~.
ბადიში სულ ელოდებოდა, იქნებ რამე მითხრასო ბაბუამ.
მოხუცი გაჩუმებული მიაბიჯებდა გუთნის გვერდით და ბევრს ფიქრობდა. მთელი ცხოვრება აგონდებოდა, ყველა ნაცნობი, ყველა ამბავი. ხანდახან თავისთვის ჩაიღიმებდა, ეგონა რასაც თავისთავს უყვებოდა, ბიჭსაც ესმოდა და უფრო კმაყოფილი იყო.
არა, ეს ბიჭი სხვაა. ის ნამდვილად ისეთი იქნება, მას რომ უნდა. შუბლზე ეტყობა.
_ ვოში, ხარო, ვოში!..
ერთხელაც არ მოუქნევია ხარებისთვის წკეპლა.
ძლიერ ეცოდებოდა ეს საწყალი პირუტყვი, ათასობით წელიწადი რომ ემსახურებიან ხალხს და მათი საშველი მაინც არაა. რა ქნას ამ მიწამ, _ რადგან მინდორი არაა, მანქანა არ უნდა ეღირსოს?
ხარები ღონივრები იყვნენ და ჭკვიანი, რაღაცნაირი სევდიანი თვალები ჰქონდათ. მიდიოდნენ ნელა, თანაბარ-ზომიერად. არც `ვოშიზე~ აუჩქარებდნენ და არც მაშინ, ბიჭი რომ თოკს მოქაჩავდა.
_ ბაბუ, მითხარი რამე, _ ეხვეწებოდა შვილიშვილი.
~არა, რამე მართლა უნდა ვუთხრა ბიჭს, მაგრამ მაგი ჯერ ვერ მივხდება, იმ გოგოს ძმებთან დაჯახების ამბავი რომ მოვუყვე~. _ ფიქრობდა ბაბუა.
არ მახსოვს, მერამდენე დღე იყო იმ ქორწილიდან, ტყეში შეშაზე რომ წავედი. ჭვირთი მომაქვს. ამ დროს უკნიდან მეპარებიან და კეფაში რაღაცას მირტყამენ. ჯირკები გადავბარე და მოვტრიალდი. გაშეშდნენ, ეგონათ სასიკვდილოდ დამარტყეს, ეგონაც იქვე წავიქცეოდი.
შეცდნენ. მაინც სხვანაირად მექავებოდა ხელი და ვეტაკე. ერთმანეთს ვაჯახებდი და ცხვირპირიდან სისხლს ვანთხევინებდი. მერე შერცხვათ და გაიქცნენ. მეც შემრცხვა: როგორ ვცემე ისეთი გოგოს ძმები-მეთქი. მაგრამ თურმე სხვა საქმე იყო: მე ვერ მიცვნია, თორემ ის მეორე _ ძმა კი არა, საქმრო ყოფილა, ასე მცოდნოდა... თუმცა მაინც ვერ მოვითმენდი. ჩემთან რა უნდოდათ. რა ჩემი ბრალი იყო.
ხარებს ნესტოებზე პატარა თეთრი ქაფის ზოლი შენიშნა მოხუცმა. კიდევ ორი კვალი, პაირიც გასწორდება და დაასვენებს.
მაგრამ ამ ჭიბს რა უყოს? იქნებ მაინც მოუყვეს რამე?
რა არ გაახსენდა, რა არ რფიქრა, მაგრამ ბიჭის შესაფერი მაინც ვერაფერი მონახა.
მოგონებები სიმინდის ბრტყელი მარცვლებივით ტვივოდა ბელტებქვეშ და მოხუცს ეგონა, რომ მთელ თავის ცხოვრებასაც ამ მიწაში თესავდა. მოსავალს ხომ ბიჭი აიღებს, _ ინუგეშებდა გულს. ჰოდა, მიხვდება კიდეც, რა კაციც ვიყავი.
ხარები წარსული გაზაფხულებიდან იცნობდნენ მოხუცს. იცნობდნენ იმიტომ, რომ მისი საყანე მძიმე სახნავი იყო და ოთხი წელია მხოლოდ ეს ხარები მოჰბავდათ. მაგრამ მოხუცი ასე ჟინიანი, უთქმელი და მოუსვენარი მათაც არ ახსოვდათ.
ბიჭი კი სრულებითა არ დაღლილა. ბოლოს მან თოკი სულ შეაგდო უღელზე, ტყუილად დახტოდა ხარების წინ და ხარებიც აღარ აქცევდნენ ყურადღებას.
მეტი აღარ შეიძლებოდა, ახლა მართლაც უნდა დაესვენა, მაგრამ მოხუცს რატომღაც დასვენებისა ეშინოდა.
ფეხებიდან რაღაცნაირი ცივი მდინარე დაიძრა და მუხლებს ღონე გამოეცალა. ხელები გუთანს მაინც არ ეშვებოდნენ. მაგრამ ახლა ბერიკაცს კი არ ეჭირა გუთანი, არამედ გუთანი იკავებდა ბერიკაცს.
როცა ასეთი სისუსტე იგრძნო, მოგონებები სულ გაეფანტა და ახალგაზრდობის იმ მჩქეფარე ტალღებიდან დღევანდელ უღონო ყოფნას და იმ სიცარიელეს დაუბრუნდა, რომლის იქით ალბათ, აღარც სიცარიელეა.
ორი თვის ავადმყოფობამ საშინლად მოაბეზრა სითბო და სიცხე. იფიქრა, ერთ გრილ გოროხს ავიღებ და მკერდზე გადავიფშვნიო.
მაგრამ ამისთვის ხომ უნდა შეჩერებულიყო. შეჩერებისა კი ეშინოდა, ეშინოდა იმიტომ, რომ ხელმეორედ ადგილიდან დაძვრის იმედი აღარ ჰქონდა.
_ ვოშო, ვოშო, ხარებო!.. _ შესძახა, მაგრამ ძახილი არც თვითონ გაუგონია.
და უცერად გული დაეწვა, შვილი და რძალი რომ გაუშვა. რა ქნა ეს, რა უჭკუობა ჩაიდინა. რაფერ შეიძლებოდა ნაფუძარში მისი ჩამოსვლა, მიწაზე ფეხშიშველა სიარული, გუთანს ამოდევნება. არა, ალბათ ეს აღსასრულის დღეა.
და თუ ეს აღსასრულია, შვილი არ უნდა ჰყავდეს გვერდით? გული ეტკინა, რომ შვილს ხმამაღლა უთხრა `წადითო~ ალბათ, რძალსაც ეწყინებოდა. საერთოდ, შვილისა და რძლის ყველა წყენინება გაიხსენა. საკუთარი კი დაივიწყა და ჩუმად ინანა, რომ ზოგჯერ მეტად მწარე ენისა იყო. ის მაშინაფ თიქრობდა, _ ბოლოს ვინანებო, მაგრამ რა ექნა, ვერ ითმენდა, მწარე რომ არ ეთქვა.
ამდენი ფიქრები ისეთ მოკლე დროში ჩაეტია, რომ ნახევარი კვალიც ვერ გაავლო. წინ მოჩანდა სახნისით გაჭრილი უსასრულო შავი ღარი, რომელშიც ქვედა ხარი ოთხივე ფეხით ჩამდგარიყო და ნელა, სულ ნელა მიაბიჯებდა.
მიაბიჯებდა?
არა, არა. ხარები უკვე შემდგარიყვნენ და მხოლოდ კუდებს იქნევდნენ.
ბიჭს უხაროდა, ბაბუა დაიღალა და შეიძლება მე დამრჩეს გუთნისდედობაო. საღამოს მამას ვახარებ, ერთი ნაპირი მე დავხანიო.
ჩუმად იჯდა ბიჭი, ბაბუამ კარგად მოისვენოსო.
კარგა ხნის შემდეგ ვეღარ მოითმინა, ადგა და გუთანს დაეჭიდა, თან ხარებს შეუძახა.
ხარები უხალისო ზლაზვნით დაიძრნენ და მოხუცის მიტოვებულმა გუთანმა გზა განაგრძო, ნელა გადააბრუნა რუხი, ნესტიანი ბელტები.
ბიჭი სიხარულით ცას ეწია _ ეგონა, ბაბუა მხედავს და ვაჟკაცობას შემიქებსო.
ბაბუა კი ზოლებად ჩაწყობილ ახალგადაბრუნებულ ბელტებზე, როგორც ზღვის ტალღებზე, პირაღმა იწვა და ღია თვალებით პირდაპირ გაზაფხულის ვეებერთელა მზეს მიჩერებოდა, თითქოს ბუხარში ცეცხლმოდებულ მუხის ჯირკს ეცხუნებაო. მაგრამ იმოდენა ელვარებისა და მხურვალებისაგან არც თვალს ახამხამებდა, არც კურთცხალი აჩნდა სახეზე.